Việc sử dụng ô tô điện ngày càng phổ biến nhờ ưu điểm thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, nhiều tài xế chưa biết rằng đứng gần xe điện khi đang sạc có thể tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe do sự phát tán bụi mịn PM2.5 tại các trạm sạc nhanh. Bài viết sẽ làm rõ lý do vì sao tài xế nên hạn chế tiếp xúc trực tiếp gần xe điện trong quá trình chờ sạc, dựa trên các nghiên cứu khoa học mới nhất.
Giới thiệu về ô tô điện và nghiên cứu mới về bụi mịn tại trạm sạc
Ô tô điện được xem là giải pháp giao thông xanh, góp phần giảm thiểu khí thải gây ô nhiễm không khí và hiệu ứng nhà kính. Song song đó, một nghiên cứu mới từ Đại học California, Los Angeles đã chỉ ra mức độ bụi mịn PM2.5 tăng cao đáng kể tại các trạm sạc nhanh ô tô điện. Điều này đặt ra câu hỏi về mức độ an toàn cho người dùng và tài xế khi đứng gần trong quá trình sạc xe.
Ô tô điện là giải pháp xanh cho môi trường
Với việc vận hành bằng điện thay cho nhiên liệu hóa thạch truyền thống, ô tô điện giảm thiểu đáng kể lượng khí carbon dioxide cùng các chất gây ô nhiễm khác phát thải ra môi trường. Đây chính là xu hướng phát triển bền vững của ngành giao thông hiện nay nhằm hạn chế biến đổi khí hậu và cải thiện chất lượng không khí đô thị.
Nghiên cứu của Đại học California, Los Angeles (UCLA) về nồng độ bụi PM2.5 tại trạm sạc
Các nhà khoa học tại UCLA tiến hành đo đạc nồng độ bụi mịn PM2.5 – loại hạt bụi có kích thước rất nhỏ và dễ dàng xâm nhập sâu vào phổi – tại nhiều trạm sạc nhanh DC trên địa bàn thành phố Los Angeles. Kết quả khảo sát cho thấy mức độ bụi mịn tại đây cao hơn so với mong đợi, gợi ý nguy cơ tiềm ẩn cho người thường xuyên tiếp xúc.
So sánh mức độ bụi mịn tại các khu vực đô thị, trạm xăng và trạm sạc nhanh
So với các khu vực đô thị trung bình hay trạm xăng truyền thống, mật độ PM2.5 ở các trạm sạc nhanh có dấu hiệu vượt trội hơn hẳn. Điều này khiến nhiều người bất ngờ vì xe điện vốn được coi là sạch hơn nhưng môi trường quanh trạm sạc lại chứa hàm lượng bụi mịn cao hơn cả những khu vực đông phương tiện sử dụng động cơ đốt trong.
Nồng độ bụi mịn PM2.5 tại các trạm sạc điện nhanh
Khảo sát thực tế tại 50 trạm sạc nhanh DC trong thành phố Los Angeles đã ghi nhận nồng độ PM2.5 tăng lên ở mức đáng kể mỗi khi thiết bị sạc hoạt động. Bụi mịn là tác nhân có khả năng gây tổn thương sâu đến các mô hô hấp và tim mạch nếu con người tiếp xúc lâu dài hoặc thường xuyên.
Khảo sát tại 50 trạm sạc nhanh DC ở Los Angeles
Mẫu đo được thu thập xuyên suốt quá trình xe điện đang nạp năng lượng, cho thấy nồng độ bụi PM2.5 nhảy vọt so với thời điểm không có hoạt động sạc. Qua đó, các chuyên gia xác định một yếu tố chủ đạo trong việc phát sinh bụi mịn liên quan đến thiết bị hỗ trợ hệ thống sạc nhanh.
Đặc điểm và tác hại của bụi mịn PM2.5 đối với sức khỏe
Bụi PM2.5 là loại hạt có đường kính nhỏ hơn 2.5 micromet, đủ bé để đi sâu vào phổi và hệ tuần hoàn máu. Việc tiếp xúc kéo dài với loại bụi này làm tăng nguy cơ viêm phổi mãn tính, bệnh tim mạch và các vấn đề nghiêm trọng về đường hô hấp như hen suyễn hay ung thư phổi.
Mức độ bụi mịn cao vượt trội tại các trạm sạc so với trạm xăng và môi trường đô thị
Điều đáng chú ý là nồng độ PM2.5 được ghi nhận ở trạm sạc nhanh thường cao gấp đôi hoặc thậm chí ba lần so với những nơi tương tự như trạm xăng hay khu vực đô thị bình thường, tạo nên một môi trường không khí đặc biệt ô nhiễm ngay cạnh chiếc xe sạch mà nhiều người đang tin dùng.
Tủ điện DCFC – nguyên nhân chính phát tán bụi mịn
Quạt làm mát trong tủ điện gây tái lơ lửng hạt bụi
Một nhân tố quan trọng gây ra sự tăng cao nồng độ bụi mịn chính là tủ điện DCFC – thiết bị đảm nhiệm quá trình cung cấp dòng điện lớn cho việc sạc nhanh ô tô điện. Hoạt động của tủ này không chỉ tiêu thụ năng lượng mà còn làm kích thích các loại hạt bụi bẩn dưới mặt đất bay lên không khí.
Chức năng của tủ điện DCFC trong quá trình sạc xe điện
Tủ DCFC đóng vai trò chuyển đổi nguồn điện từ lưới điện thành dòng một chiều công suất cao để cung cấp cho pin xe nhanh chóng nạp đầy năng lượng. Thiết bị này hoạt động liên tục với công suất lớn tạo ra nhiệt lượng cần phải làm mát để duy trì hiệu suất ổn định.
Vai trò của quạt làm mát và hiện tượng khuấy động bụi bẩn xung quanh
Để kiểm soát nhiệt độ bên trong tủ DCFC, quạt làm mát được lắp đặt nhằm hút khí nóng ra ngoài và thổi khí lạnh vào bên trong. Quá trình luân chuyển không khí này tạo ra luồng gió mạnh dưới chân tủ làm cuốn và khuấy động lượng bụi bẩn li ti phủ quanh khu vực khiến chúng bay lên không trung.
Quạt làm mát trong tủ điện gây tái lơ lửng hạt bụi
Ảnh hưởng của hoạt động quạt trong tủ điện đến việc tăng nồng độ PM2.5
Sự vận hành mạnh mẽ của quạt làm tăng cường sự tái lơ lửng của các hạt bụi siêu nhỏ trong không khí xung quanh trạm sạc, góp phần gia tăng nồng độ PM2.5 tại vị trí này vượt xa mức an toàn khuyến nghị của tổ chức y tế thế giới.
Nguy cơ sức khỏe khi tiếp xúc trực tiếp gần ô tô điện lúc chờ sạc
Tiếp xúc trực tiếp với không khí có hàm lượng bụi mịn cao quanh các trạm sạc ô tô điện đem lại những rủi ro không thể xem nhẹ đối với sức khỏe hệ hô hấp cũng như tim mạch của con người, đặc biệt đối với những người có bệnh nền hoặc sức đề kháng yếu.
Tác hại của bụi mịn PM2.5 với hệ hô hấp và tim mạch
Bụi PM2.5 dễ dàng thâm nhập vào sâu bên trong phổi và máu gây viêm nhiễm mãn tính, suy giảm chức năng phổi cũng như tăng nguy cơ mắc các bệnh tim như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ do ảnh hưởng đến thành mạch máu.
Cảnh báo từ các chuyên gia y tế về rủi ro khi hít phải không khí ô nhiễm tại trạm sạc
Nhiều chuyên gia y tế đã cảnh báo rằng việc đứng hoặc sinh hoạt lâu dài quanh khu vực có nồng độ PM2.5 cao như trạm sạc ô tô điện có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng theo thời gian, đặc biệt đối với người già, trẻ em hoặc người mắc bệnh về đường hô hấp.
So sánh lợi ích và rủi ro của xe điện so với xe động cơ đốt trong
Dù xe điện mang lại lợi ích to lớn về mặt giảm khí thải độc hại ra môi trường nhưng việc phát sinh các nguy cơ tiềm ẩn do hệ thống hỗ trợ như tủ DCFC cần được nghiên cứu thêm để cân bằng giữa lợi ích sử dụng và bảo vệ sức khỏe con người một cách hiệu quả.
Giải pháp giảm thiểu ảnh hưởng của bụi mịn tại trạm sạc ô tô điện
Khuyến nghị tài xế ngồi trong xe hoặc rời khỏi khu vực trạm sạc
Nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ nồng độ bụi mịn ở khu vực trạm sạc nhanh, việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật cùng biện pháp phòng tránh cá nhân là vô cùng cần thiết giúp bảo vệ sức khỏe tài xế khi sử dụng xe ô tô điện.
Lắp đặt bộ lọc không khí cho tủ điện DCFC để hạn chế phát tán bụi
Một số nhà sản xuất thiết bị đã đề xuất trang bị thêm bộ lọc không khí chuyên dụng cho hệ thống quạt làm mát nhằm giữ lại phần lớn các hạt bụi trước khi chúng bay ra môi trường bên ngoài, qua đó giúp giảm đáng kể mức độ ô nhiễm quanh khu vực trạm.
Khuyến nghị tài xế ngồi trong xe bật điều hòa hoặc rời khỏi khu vực trạm sạc trong lúc chờ
Để hạn chế tiếp xúc trực tiếp với bầu không khí có chứa nhiều hạt bụi siêu nhỏ, các chuyên gia khuyên tài xế nên ngồi yên bên trong cabin đóng kín cửa đồng thời bật máy điều hòa lọc sạch không khí hoặc lựa chọn rời khỏi vùng có hoạt động quạt mạnh khi chờ đợi quá trình nạp năng lượng hoàn tất.
Khuyến nghị tài xế ngồi trong xe hoặc rời khỏi khu vực trạm sạc
Cần đề cao cảnh giác và áp dụng biện pháp bảo vệ khi sử dụng xe điện
Trong bối cảnh sử dụng ô tô điện ngày càng phổ biến, việc nhận thức rõ về nguy cơ phát tán bụi mịn PM2.5 tại các trạm sạc nhanh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe bản thân đặc biệt đối với tài xế đang chờ đợi vừa đảm bảo an toàn vừa tận dụng tối đa lợi ích xanh thân thiện của chiếc xe công nghệ này. Áp dụng những giải pháp kỹ thuật kết hợp thói quen phòng tránh cá nhân sẽ giúp mọi người yên tâm hơn trên hành trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông sạch.
